Poradnik dla początkujących objaśniający podstawowe kwestie związane z podkręcaniem kart graficznych.
Podkręcanie - Jest to programowe wymuszenie na sprzęcie , by pracował z parametrami wyższymi niż fabryczne . Rozważne podkręcanie może przynieść wymierne zyski w postaci zwiększenia ilości klatek na sekundę (FPS) w grach a co za tym idzie polepszenia płynności animacji . Jeśli zaś będziemy podkręcać nierozważnie możemy kartę trwale uszkodzić .
By podkręcanie miało sens i przyniosło dobre rezultaty musi być spełnionych wiele warunków technicznych .
1. Komputer musi być w pełni sprawny – nie może się zawieszać , każdy podzespół przed podkręcaniem powinien funkcjonować prawidłowo .
2. Zasilacz – Musi podawać stabilne napięcia mieszczące się w normie ATX
Napięcia można mierzyć jedynie miernikiem elektronicznym , tzw. Multimetr . Sposób mierzenia opisano TUTAJ . Mierzenie napięć programem jest niedokładne ponieważ czujniki płyty głównej przekłamują wyniki . Nieprawidłowe wartości napięć szkodzą także niepodkręconemu komputerowi – kondensatory elektrolityczne na płycie głównej i karcie graficznej ulegają zniszczeniu , co powoduje np. resetowanie komputera
3. Karta graficzna – musi mieć zapewniony wydajny układ chłodzenia , w celu odprowadzenia nadmiaru energii cieplnej . Podkręcanie podnosi współczynnik TDP w skutek czego karta grzeje się bardziej niż zazwyczaj. Zaleca się stosowanie radiatorów na pamięci graficzne jeśli karta takowych nie posiada , oraz podobnie z sekcją zasilania – mosfety muszą dostarczyć karcie więcej energii , więc wydzielają więcej ciepła które musi być gdzieś wytracone , by nie doprowadzić do przegrzania , na kartach graficznych nie posiadających radiatorów na sekcji zasilania zaleca się ich zamontowanie – można wykorzystać radiatory BGA takie jak na pamięciach , lub przerobić większy radiator na nasze potrzeby .
4. Obudowa musi być właściwie wentylowana , moją rekomendacje mają wentylatory noiseblocker oraz fander . Właściwie zorganizowana wentylacja obudowy potrafi w znacznym stopniu obniżyć temperatury podzespołów . Jednakże wiele wentylatorów to więcej hałasu , w sprzedaży są panele sterownicze umożliwiające kontrolowanie prędkości każdego wentylatora z osobna , godnym polecenia produktem jest zalman ZM-MFC1 który można nabyć za 70zł i umożliwia kontrolę aż 6 wentylatorów pozwalając zmniejszać hałas kiedy np. nie gramy .
Lekcja z przedsiębiorczości : nigdy nie przystępuj do projektu jeśli nie masz wszystkich materiałów .
Wydajność układów chłodzących dostarczanych z kartami graficznymi przez producenta , umożliwi nam umiarkowane podkręcanie , wyjątkiem są systemy chłodzenia pasywnego , bez wentylatora, Zazwyczaj duża powierzchnia radiatora wystarczy takiej karcie jeśli nie jest podkręcona , jeśli myślimy o podkręcaniu należy zastosować wentylator , i przymocować go do radiatora karty – sposobów jest wiele , opaska zaciskowa, niektórzy mocują na gumki , lub cienkie przewody w izolacji ( izolacja nie dopuszcza do zwarcia i uszkodzenia karty , nie wolno zaś stosować do zamontowania tegoż wentylatora drutu przewodzącego prąd.
Jeśli wydajność układu chłodzącego dostarczonego przez producenta okaże się dla nas niewystarczająca możemy zastosować jeden z kilkuset modeli dostępnych na rynku – przy wyborze należy kierować się zgodnością z naszym modelem karty , rozstawem otworów montażowych . Dobrze dobrany Cooler pozwoli przedłużyć życie karty oraz pozwoli na wyższe OC. Demontaż oryginalnego układu chłodzącego w wielu wypadkach oznacza stratę gwarancji- należy o tym pamiętać, przed zabraniem się do wymiany chłodzenia .
Pasta termoprzewodząca – jest to bardzo ważny czynnik , choć przez wielu początkujących użytkowników bagatelizowany . Różnice temperatur między pastami silikonowymi a topowymi z domieszkami diamentów czy metali szlachetnych mogą sięgać do kilkunastu stopni . Zadaniem pasty jest przekazanie energii cieplnej z rdzenia do układu chłodzącego – zapewnienie optymalnego styku , bez powietrza które pełniło by rolę izolatora , najtańsza i godna zainteresowania pasta to Arctic ceramique , osobiście od lat stosuję droższą wersię z domieszkami srebra czyli Arctic silver . Pasty należy nałożyć minimalną ilość , jednak musi ona przykrywać cały rdzeń , nie wolno przesadzić gdyż zadziała jak izolator
Każda karta graficzna podkręci się inaczej – to znaczy że jeśli kolega ma geforce gtx280 zotac , a my posiadamy geforce gtx280 evga osiągną one prawdopodobnie różne maksymalne stabilne prędkości . Niniejszym pytania ‘’Na ile wykręce moją kartę „ są bez większego sensu . By odpowiedzieć na to pytanie trzeba przejść do praktyki czyli podkręcania .
Można powiedzieć że najważniejszy czynnik to utrzymanie właściwej temperatury karty . Przegrzanie karty może doprowadzić do jej nieodwracalnego uszkodzenia lub też znacznego skrócenia jej żywotności , objawami przegrzania karty są tak zwane artefakty, czyli anomalie . Artefakty też mają wiele typów , ja je dzielę na miękkie i twarde . Miękkie występują tylko w określonych okolicznościach np. wymagająca scena 3d , uruchomienie trybu 3d , widzimy je jako poszarpane tekstury lub dziwne wyświetlanie obrazu w grach . Związane są zazwyczaj z niewłaściwymi sterownikami , lub przegrzewaniem karty
Twarde artefakty świadczą o poważnym fizycznym uszkodzeniu karty , np. spalenie jednej z pamięci czy zimne luty – tutaj pozostaje jedynie zwrot karty na gwarancję . Objawami są pasy np. zielonego koloru , obraz uraczony dziwnymi znaczkami dziwnego koloru , nieczytelność znaków już w trybie post/bios
Skoro teorię mamy już za sobą pora przejść więc do praktyki
Zadbajmy o najnowsze sterowniki dla naszych kart aby zminimalizować możliwe komplikacje
Oprogramowanie jakie będzie nam potrzebne przy podkręcaniu to :
Programy służące bezpośrednio do programowego podkręcania kart ATI i NVidia :
1. Riva tuner
2. Powerstrip
3. Atitool
Programy do monitorowania parametrów karty :
1. Everest
2. Speedfan
3. GPU-Z
Programy do testowania wydajności i stabilności karty :
1. 3dmark 2006
2. Furmark
3. 3dmark Vantage
Zasada przy podkręcaniu programowym jest taka jak wszędzie indziej – cierpliwość popłaca .
Nie należy się spieszyć gdyż jest to droga do trwałego uszkodzenia karty .
Są różne metody , każda z nich jest dobra . Ja zalecam : podnoszenie prędkości zarówno pamięci jak i procesora graficznego ze skokiem co 5 MHz , metoda powolna ale skuteczna .
Po każdym podniesieniu , musimy kartę przetestować w 3dmarku , sprawdzając czy nie ma artefaktów , i czy karta pomyślnie przechodzi test . Przy okazji należy monitorować temperaturę, by nie zaczęła gwałtownie narastać
Metodą „skokową” można podnosić w następujące sposoby :
1. Szukanie najpierw maksymalnej ilości MHZ karty graficznej , po znalezieniu podkręcanie procesora graficznego
2. Szukanie max. MHZ dla procesora graficznego i potem dopiero dla pamięci
3. Naprzemiennie – Skok o 5MHZ prędkości procesora , test , potem skok o 5mhz pamięci i test
Polecam zdecydowanie metodę nr.3 , w taki też sposób zawsze podkręcam . Podnoszenie na jeden etap o więcej niż 5MHZ jest oczywiście możliwe , można też wykonywać dużo bardziej radykalnie , np. co 50MHz , jednakże wszystko jest robione na własną odpowiedzialność .
‘’Gdzie się człowiek spieszy, tam się diabeł cieszy’’
Życzę sukcesów w podkręcaniu kart. Poradnik ten nie jest profesjonalny , może on jedynie wyjaśnić podstawowe kwestie początkującym , jeśli macie jakies pytania i sugestie , proszę pisać na GG lub PW
Użytkownik Mofis edytował ten post 28 04 2010 - 10:35
Edycja tytułu
